Con tôi sẽ phải học tất cả những
điều này. (...) Rằng cứ mỗi một kẻ thù ta gặp ở nơi này thì ở nơi khác ta
lại tìm thấy một người bạn. Bài học này sẽ mất nhiều thời gian, tôi biết,
nhưng xin thầy hãy dạy cho cháu hiểu rằng một đồng đô-la kiếm được do công
sức của mình bỏ ra còn quý hơn nhiều so với năm đô-la nhặt được trên hè
phố...
Xin hãy dạy cho cháu cách chấp
nhận thất bại và cách tận hưởng niềm vui chiến thắng. Xin hãy dạy cho cháu
tránh xa sự đố kị. Xin dạy cho cháu biết được bí quyết của niềm vui thầm
lặng. Dạy cho cháu rằng những kẻ hay bắt nạt người khác là những kẻ dễ bị
đánh bại nhất...
Xin dạy cho cháu biết đến thế
giới kì diệu của sách, nhưng cũng để cho cháu đủ thời gian để lặng lẽ suy
tư về sự bí ẩn muôn thuở của cuộc sống: đàn chim tung cánh trên bầu trời,
đàn ong bay lượn trong nắng, và những bông hoa nở ngát trên đồi xanh...
Ở trường, xin thầy hãy dạy cho
cháu biết chấp nhận thi rớt còn vinh dự hơn gian lận khi thi. Xin hãy tạo
cho cháu có niềm tin vào ý kiến riêng của bản thân, cho dù tất cả mọi người
xung quanh đều cho rằng ý kiến ấy là không đúng...
Xin hãy dạy cho cháu biết cách
đối xử dịu dàng với những người hòa nhã và cứng rắn đối với kẻ thô bạo. Xin
tạo cho cháu sức mạnh để không chạy theo đám đông khi tất cả mọi người chạy
theo thời thế.
Xin hãy dạy cho cháu biết phải
lắng nghe tất cả mọi người nhưng cũng xin thầy dạy cho cháu biết cần phải
sàng lọc những gì nghe được qua một tấm lưới chân lí để cháu chỉ đón nhận
những gì tốt đẹp mà thôi.
Xin hãy dạy cho cháu biết cách
mỉm cười khi buồn bã... Xin hãy dạy cho cháu biết rằng không có sự xấu hổ
trong những giọt nước mắt. Xin hãy dạy cho cháu biết chế giễu những kẻ yếm
thế và cẩn trọng trước sự ngọt ngào đầy cạm bẫy.
Xin hãy dạy cho cháu rằng có thể
bán cơ bắp và trí tuệ cho người ra giá cao nhất nhưng không bao giờ được để
cho ai ra giá mua trái tim và tâm hồn mình.
(...) Xin hãy đối xử dịu dàng
nhưng đừng vuốt ve nuông chiều cháu bởi vì chỉ có sự thử thách của lửa mới
tôi luyện nên những thanh sắt cứng rắn. Hãy giúp cháu có đủ can đảm biểu lộ
sự kiên nhẫn và có đủ kiên nhẫn để biểu lộ sự can đảm.
Xin hãy dạy cho cháu biết rằng
cháu phải luôn có niềm tin tuyệt đối vào bản thân bởi vì khi đó cháu sẽ
luôn có niềm tin tuyệt đối vào nhân loại.
Đây quả là một yêu cầu quá lớn,
tôi biết, thưa thầy, nhưng xin thầy cố gắng hết sức mình... Con trai tôi là
một cậu bé tuyệt vời.
(Trích trong Những câu chuyện về
người thầy, NXB Trẻ, TP.HCM, 2004)