Trường THCS - THPT Trần Quốc Tuấn

Trải qua hơn bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước, dân tộc ta phải chiến đấu chống ngoại xâm và đã chiến thắng để bảo vệ nền độc lập, tự do cho Tổ quốc. Xuyên suốt dòng chảy lịch sử hào hùng của dân tộc đã xuất hiện biết bao anh hùng hào kiệt - các danh tướng tài ba mà công lao xứng tầm vĩ đại như trời đất bao la, mãi mãi trường tồn với non sông, đất nước cũng như trong tim của mỗi người Việt Nam. Chúng ta luôn trân trọng, biết ơn, ngưỡng mộ và cảm phục. Để bày tỏ tình cảm kính trọng và tri ân sâu sắc tới các anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, cựu chiến binh, thanh niên xung phong, các anh hùng đã anh dũng chiến đấu hy sinh cho nền độc lập tự do của dân tộc.

Nhân ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/2016) và ngày Hội Quốc phòng toàn dân. Thư viện nhà trường trân trọng giới thiệu đến các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh cuốn sách DANH NHÂN QUÂN SỰ VIỆT NAM của tác giả Lê Minh Quốc, do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành, với 188 trang, khổ 19cm; bìa sách được trang trí hoa văn tinh tế kết hợp sắc đỏ nhiều ý nghĩa sâu sa.

Lịch sử quân sự là quá trình phát sinh và phát triển lĩnh vực quân sự của loài người từ xưa đến nay, nó là một bộ phận của lịch sử xã hội. Trong lịch sử Việt Nam, từ xa xưa đến nay các hoạt động quân sự của dân tộc ta được hình thành và phát triển, gắn liền với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, chống lại âm mưu và hành động thôn tính bằng bạo lực của bọn xâm lược và quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam là những danh tướng quân sự kiệt xuất, tài ba. Những tên tuổi của họ được ghi vào lịch sử nghệ thuật quân sự Việt Nam như những huyền thoại về những trận đánh và chiến công.

Thực tế lịch sử đã chứng minh rằng dân tộc Việt Nam là một dân tộc anh hùng, có truyền thống yêu nước nồng nàn “Mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy...lại nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. Lịch sử nước ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào về những trang sử vẻ vang của thời đại bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung...” Cuốn sách DANH NHÂN QUÂN SỰ VIỆT NAM mục đích ôn lại những trang sử chiến đấu oanh liệt hào hùng của cha ông đã làm vẻ vang, rạng rỡ non sông, đất nước Việt Nam.

Danh tướng Ngô Quyền (vị vua đầu tiên của nhà Ngô trong lịch sử Việt Nam). Năm 938, vị chỉ huy tài ba dậy sóng Bạch Đằng đã lãnh đạo quân ta chôn vùi quân xâm lược Nam Hán với chiến thuật đóng cọc dưới lòng sông Bạch Đằng và chiến thắng vẻ vang. Dân tộc Việt Nam kết thúc hơn một thiên niên kỉ Bắc thuộc, mở ra một thời kì độc lập lâu dài.

Anh hùng Đinh Bộ Lĩnh- Người có công dẹp loạn 12 sứ quân để thống nhất đất nước (968). Loạn 12 sứ quân là một giai đoạn loạn lạc của lịch sử Việt Nam, xen giữa nhà Ngô và nhà Đinh. Giai đoạn này hình thành và phát triển kể từ khi Dương Tam Kha cướp ngôi nhà Ngô, các nơi không chịu thuần phục, các thủ lĩnh nổi lên cát cứ một vùng và đem quân đánh chiếm lẫn nhau. Loạn 12 sứ quân kéo dài hơn 20 năm (944 - 968) và kết thúc khi Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước, lập ra nhà nước Đại Cồ Việt - Nhà nước phong kiến tập quyền đầu tiên trong lịch sử.

Tướng quân Lê Hoàn (vua Lê Đại Hành) - người đã chỉ huy cuộc kháng chiến đánh tan quân Tống năm 981. Tháng 7/980, đại quân Tống theo hai đường thủy, bộ xâm lược Đại Cồ Việt. Lê Hoàn chỉ huy quân triển khai lực lượng sẵn sàng chiến đấu trên cả hai mặt trận và đánh tan quân Tống, vua Tống phải ra lệnh bãi binh, rút tàn quân về nước, chịu thất bại thảm hại trong cuộc xâm lược Đại Cồ Việt. Đại thắng năm Tân Tị (981) đã mở đầu kỷ nguyên Đại Việt bách thắng bọn phong kiến phương Bắc. Nhà vua dốc sức chăm lo xây dựng và bảo vệ đất nước, chống cát cứ, xây dựng kinh tế, thi hành chính sách ngoại giao mềm dẻo khôn khéo nhưng cương quyết bảo vệ nền độc lập của đất nước. Ông là vị vua nội trị, ngoại giao đều xuất sắc.

Người anh hùng dân tộc vĩ đại, danh tướng kiệt xuất Lý Thường Kiệt. Trong sự nghiệp đánh giặc giữ nước, nhà thiên tài quân sự để lại dấu ấn bằng những trận đánh làm cho giặc xâm lăng bạt vía kinh hồn, người đời và hậu thế thán phục. Trận đánh cuối năm 1075 và đầu năm 1076 trên biên giới Tống là trận thắng rất độc đáo trên đất giặc, với lối đánh chủ động tấn công, đánh phủ đầu lên quân giặc làm tiêu hao sinh lực địch, tiêu hủy hậu cần, san phẳng thành lũy Tống, dập tắt ý đồ xâm lược nước ta và làm nhụt nhuệ khí bọn cầm quyền phương Bắc phá tan âm mưu bành trướng của giặc Tống. Sự tài giỏi sáng suốt của Lý Thường Kiệt còn thể hiện ở chiến công lẫy lừng trên sông Như Nguyệt.

Trần Hưng Đạo - Người anh hùng dân tộc vĩ đại, danh tướng kiệt xuất nhà Trần ba lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh bại quân Nguyên Mông. Quân Nguyên - Mông ba lần sang xâm lược nước ta, danh tướng thiên tài Trần Quốc Tuấn đã dùng kế sách biến vườn không nhà trống, không để cho giặc lấy chiến tranh nuôi chiến tranh; Xóa bỏ mọi hiềm khích, đặt lợi ích quốc gia lên trên hết, khích lệ tướng sỹ bằng áng hùng văn bất hủ “Hịch tướng sỹ”, xây dựng khối đại đoàn kết vua tôi trên dưới một lòng giết giặc giữ nước; Trọng dụng nhân tài...để làm nên chiến thắng. Tố chất xuất chúng của Trần Hưng Đạo là biết chọn lựa thời cơ để đánh thắng giặc, minh chứng hùng hồn là trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng năm 1287, ông đã biết dựa vào quy luật thiên nhiên đế đánh thắng giặc, bằng cọc gỗ vót nhọn cắm xuống sông, che lấp bằng thủy triều lên và nhử cho quân giặc lọt sâu vào thế trận, rồi nhấn chìm tất cả chúng xuống sông khi thủy triều hạ. Bằng nghệ thuật quân sự độc đáo này đã kết thúc ba lần xâm lược của giặc Nguyên-Mông, cáo chung một đế chế khét tiếng, làm sụp đổ một triều đại Hốt Tất Liệt hùng mạnh. Chiến thắng giặc Nguyên-Mông là đỉnh cao về nghệ thuật quân sự của nước ta, mở ra nền độc lập cường thịnh cho dân tộc Việt Nam anh hùng.

Người anh hùng dân tộc vĩ đại, danh tướng kiệt xuất Nguyễn Huệ. Ông là bậc kỳ tài trong thiên hạ, mới ngoài hai mươi tuổi ông đã có công lớn trong việc dẹp tan hai thế lực hùng mạnh nhất trong nước Chúa Trịnh đàng ngoài và thế lực Chúa Nguyễn ở đàng trong gây ra thảm cảnh nội chiến triền miên làm cho đất nước lầm than, nhân dân điêu đứng. Thống nhất đất nước mở ra Triều đại Tây Sơn tiến bộ, giúp dân dựng nước, xây dựng xiết bao công trình. Ông là nhà quân sự thiên tài sử dụng thành công chiến thuật nước xa cứu lửa gần bằng những cuộc hành quân thần tốc, đánh đòn chớp nhoáng làm cho quân giặc trở tay không kịp. Trận thủy chiến lừng danh Rạch Gầm-Xoài Mút năm 1785 chôn vùi 5 vạn quân Xiêm dưới lòng sông sâu; Chiến thắng Kỷ Dậu đầu năm 1789, đập tan 29 vạn quân Thanh; Đây là chiến thắng vĩ đại nhất trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của vị tướng cũng là vị vua anh minh nhất trong các triều đại vua chúa thời phong kiến có công lớn thống nhất đất nước và mở mang bờ cõi; Phát triển kinh tế, lưu hành tiền mới, chăm lo cuộc sống nhân dân…Trọng dụng nhân tài; Bang giao với các nước.

Anh hùng giải phóng dân tộc Lê Lợi với cuộc khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng. Lê Lợi đã chỉ đạo cuộc kháng chiến chống quân Minh là dựa vào nhân dân để tiến hành chiến tranh giải phóng dân tộc. Ông là người nhen nhóm, tổ chức cuộc khởi nghĩa Lam Sơn mà còn là nhà chỉ đạo chiến lược kiệt xuất về chính trị, quân sự; vừa là vị tướng cầm quân mưu trí, quả quyết, Lê Lợi đã vận dụng lối đánh "vây thành diệt viện" kết hợp với chủ trương "mưu phạt nhị tâm công", uy hiếp, phân hóa, chiêu dụ địch của Nguyễn Trãi tạo nên một phương thức độc đáo trong nghệ thuật quân sự Việt Nam. Kết thúc 20 năm thống trị của giặc Minh, khôi phục nền độc lập lâu dài cho Tổ quốc, bắt đầu một kỷ nguyên xây dựng đất nước, tăng cường củng cố, giữ vững nền độc lập, thống nhất của Tổ quốc. Lê Lợi xứng đáng là người anh hùng tiêu biểu, là niềm tự hào bất diệt của dân tộc ta.

Anh hùng Trương Định là hình ảnh tiêu biểu của nhân dân Gò Công, của nhân dân Nam Bộ bất khuất kiên quyết chống giặc Pháp xâm lược nửa sau thế kỷ XIX. Năm 1859, quân Pháp nổ sung đánh chiếm thành Gia Định. Trương Định đã tập hợp đội quân đánh thắng đối phương ở nhiều trận. Đầu 1861 Pháp tấn công Gia Định lần hai. Trương Định đã đem quân phòng giữ chiến tuyến Chí Hòa. Cuộc chiến không cân sức do lực lượng quân sĩ ta quá ít, vũ khí đã thiếu, thô sơ đành lui quân về Gò Công tập hợp, chiêu mộ nghĩa sĩ, tổ chức lại lực lượng, tiến đánh nhiều trận trong các vùng Sài Gòn - Chợ Lớn - Gò Công -Tân An - Mỹ Tho - Đồng Tháp và kéo dài đến tận biên giới Việt Nam - Campuchia. Ngày 5/6/1862 triều đình nhà Nguyễn ký kết hòa ước với Pháp. Vua Tự Đức đã truyền dụ nghĩa quân Nam Kỳ bãi binh, Trương Định đã kháng chỉ, bất chấp nhiều chỉ dụ bãi binh của triều đình. Nghĩa quân Trương Định đã mở đợt tổng tiến công công kích với hàng loạt trận đánh vang dội và chiến thắng lẫy lừng, khiến giặc Pháp kinh hồn bạt vía. Tướng Pháp gửi thư dụ ông ra hàng. Trương Định đã khước từ thẳng thừng. Nhân dân và nghĩa binh suy tôn Trương Định làm Bình Tây Đại Nguyên soái. Ngày 16/12/1862, Trương Định ra lệnh tấn công các vị trí của quân Pháp ở cả ba tỉnh miền Đông Nam Bộ. Quân Pháp kêu gọi viện binh đã phản công tại Biên Hòa, Chợ Lớn và bao vây Gò Công với lực lượng đông gấp bội. Sau nhiều ngày chống trả quyết liệt, Trương Định phá vòng vây và lui quân về Biên Hòa tiếp tục chiến đấu trong nhiều tháng tiếp theo. Pháp đã cho mở cuộc càn quét quy mô lớn, cho quân bao vây đánh úp nghĩa quân, thành trì thất thủ. Vị tướng quân tài ba đã hy sinh oanh liệt lấy máu nhuộm thắm đất quê hương.

Danh tướng Hoàng Hoa Thám và phong trào khởi nghĩa Yên Thế, với tài năng quân sự ông đã biến núi rừng Yên Thế thành trợ thủ và chỗ dựa của mình. Năm 1893, 1894 quân Pháp tập trung lực lượng bao vây, đàn áp, tàn sát nhằm dập tắt cuộc khởi nghĩa Yên Thế nhưng Hoàng Hoa Thám bằng chiến thuật du kích tài tình đã gây cho quân Pháp những tổn thất nặng nề và tránh được những thương vong, mất mát cho nghĩa quân. Ngày 29/1/1909 Thống sứ Bắc Kỳ đã huy động một lực lượng lớn tổng tấn công vào căn cứ Yên Thế. Đề Thám vừa tổ chức đánh trả, vừa phải rút lui khỏi Yên Thế để bảo toàn lực lượng. Nhưng lực lượng quá chênh lệch, nghĩa quân bị tổn thất nặng. Sau khi thoát khỏi vòng vây, Hoàng Hoa Thám chỉ huy lực lượng còn lại tiến hành một cuộc vận động chiến, thôn trang chiến nổi tiếng, gây cho quân Pháp nhiều thiệt hại. Đầu tháng 8/1909, Lê Hoan được tung vào chiến trường, Đề Thám vừa đánh vừa lui về núi Sáng trên dẫy Tam Đảo và đánh thắng một trận quan trọng ở đây. Nhưng từ khi con gái út và vợ ông là bị bắt, lực lượng nghĩa quân giảm sút dần và tới đầu 1910 thì bị tan rã. Đề Thám phải sống ẩn náu trong núi rừng Yên Thế cùng hai thủ hạ tâm phúc. Cuộc khởi nghĩa Yên Thế đã chấm dứt vào năm 1913.

Các danh nhân lịch sử đã để lại nhiều kinh nghiệm quý báu và bài học sâu sắc cho các thế hệ sau trong công cuộc giữ nước. Thành quả và thời gian càng làm tên tuổi của các bậc hiền tài thêm tỏa sáng, làm rạng danh non sông đất nước, tạo nên hào khí truyền lửa cho mọi thế hệ lòng yêu nước, ngầm răn đe giặc ngoại bang có dã tâm xâm chiếm đất nước Việt Nam. Càng tự hào và trân trọng di sản quá khứ, chúng ta càng phải khai thác, phát huy di sản tinh thần vô giá cha ông để lại, khơi dậy nguồn sức mạnh của bao thế hệ người Việt Nam vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong công cuộc đổi mới công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, chúng ta cần vận dụng sáng tạo những bài học lịch sử, phát huy tinh thần anh hùng dân tộc, tinh thần yêu nước nồng nàn cũng như truyền thống lao động, chiến đấu dũng cảm và sáng tạo để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Mỗi người Việt Nam “Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng" và thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

Trân trọng biết ơn, tự hào về trang sử vẻ vang của dân tộc. Thế hệ trẻ sẽ tiếp nối ngọn lửa truyền thống mà thế hệ đi trước đã thắp lên, ra sức luyện rèn, học tập chiếm lĩnh tri thức, lao động trở thành hiền tài để xứng đáng với sự hy sinh của cha ông. Noi gương cha anh, sẵn sàng chiến đấu hy sinh để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bùi Thị Kim Dung - Ban Hành chính